برچسب: اینگمار برگمان

به گزارش سایت خبری راوی هنر به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، «سونات پاییزی» داستان زن پیانیست مشهوری است که پس از سال‌ها دوری، به دعوت دخترش، به دیدار او راهی جزیره‌ای در نروژ می‌شود…
جابر قاسمعلی در این نشست گفت: خوشحالم که برای یکی از درخشان‌ترین فیلم‌های برگمان در این جلسه حاضر شده‌ام. فیلمسازی که از او بسیار آموخته‌ایم. اینگرید برگمن، بازیگر فیلم، در جایی درباره پروسه ساخت این فیلم خاطره‌ای را تعریف می‌کند. او می‌گوید که ابتدا قرار بود که در فیلمی اقتباسی که برگمان قرار بود بسازد بازی کند اما انتصاب برگمان به سمت مدیر بخش تئاتر سوئد، ساخت این فیلم را لغو می‌کند. پس از چند سال برگمان با او تماس گرفته و برای ساخت فیلم دیگری که «سونات پاییزی» باشد، از او دعوت به همکاری می‌کند. دوست دارم برای شروع درباره یکی از درون‌مایه‌ها و مولفه‌های تکرار شونده فیلم‌های برگمان صحبت کنم. این فیلم تناقضی را نشان می‌دهد که گویی خود برگمان نیز دچار آن است. این تم به نحوی در فیلم «توت‌فرنگی‌های وحشی» هم تکرار شده است. در آن فیلم سوالی از شخصیت پرفسور می‌شود: اینکه اولین وظیفه یک پزشک چیست؟ پرفسور پاسخی ندارد و او می‌گوید که اولین وظیفه یک پزشک عذرخواهی است.
او ادامه داد: این تماتیکی است که در این فیلم نیز تکرار می‌شود. اصل ماجرا تناقضی است که بین درون و بیرون وجود دارد. بین جایگاه حرفه‌ای و جایگاهی که شخصیت در خانواده دارد. این تناقض باید به شرایط متعادلی برسد که موجب آرامش شود. شخصیت اصلی داستان در این فیلم لیو اولمن یا همان کاراکتر دختر بوده اما راوی فیلم، همسر او، یعنی ویکتور است. چرا ویکتور راوی داستان است؟! فراموش نکنیم که او کشیش است. یک جایی روی این‌بخش تاکید می‌شود؛ در اوج درگیری مادر و دختر، ما ویکتور را می‌بینیم که در حال گوش دادن است. گویی آنها در حضور کشیش اعتراف می‌کنند. بنابراین باید گفت که فیلم درباره اعتراف کردن است. حال ما در موقعیت ویکتور قرار گرفته و اعتراف را می‌شنویم. به این ترتیب باید گفت که راوی، بسیار درست و خوب انتخاب شده است.
این فیلمنامه‌نویس و منتقد سینما در ادامه بیان کرد: شخصیت‌های اصلی داستان که مادر و دختر هستند، دو وجه کاملا متضاد یکدیگر دارند اما داستان فیلم شرایطی را ایجاد می‌کند که موقعیت آنها را تغییر می‌دهد. مادر در فیلم، فرد موفقی نشان داده می‌شود. درست برعکس او دختر در نقطه ضعف به سر برده و کاملا منفعل و فاقد اعتماد به نفس است. در واقع فیلم با نشان دادن این دو شخصیت در این موقعیت‌ها شروع می‌شود.
قاسمعلی در ادامه صحبت‌هایش گفت: به این ترتیب می‌بینیم که هرچه موقعیت دختر بهتر شده، موقعیت مادر شکننده‌تر می‌شود. زمانی که مادر متوجه می‌شود خبط کرده است، نگاه دختر به او مانند گرگی است که می‌خواهد به مادر حمله کند و از حرف زدن خود راضی است. وقتی مادر می‌رود، شاهد آرامشی می‌‌شویم که در ابتدای فیلم و زمان نامه نوشتن شاهد آن بودیم اما دیگر میزانسن دختر مانند ابتدای فیلم ضعیف نیست. او در نامه‌ای از مادر عذرخواهی می‌کند و می‌خواهد که او برگردد اما از موضع قدرت این کار را انجام می‌دهد. این دو شخصیت با ویژگی متضاد به هم بر می‌خورند و با جدا شدن از هم ویژگی اعتماد به نفس در آنها برعکس می‌شود. از این منظر این دو کاراکتر جذاب هستند. اساسا این بحران که در فیلم می‌بینیم، بحرانی است که خود برگمان نیز دارد. این بحران جامعه روشنفکری هم هست. در واقع جامعه روشنفکری به دلیل تعاملاتی که دارد، از خانواده دور می‌شود. البته این عامدانه نبوده و در واقع ذات این نوع زیست است که فاصله و حفره‌ای را با نهاد و اعضای خانواده ایجاد می‌کند.
نمایش این فیلم، یازدهمین نشست از برنامه نمایش و تحلیل آثار برگزیده داستانی، مستند و فیلم‌تئاترهای «اینگمار برگمان» است که با عنوان «نور زمستانی» دی ۱۴۰۳ در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.

به گزارش سایت خبری راوی هنر، فیلم سینمایی «مهر هفتم»‏ به کارگردانی اینگمار برگمان (۱۹۵۷) ساعت ۱۷ جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳ در سالن استاد ناصری خانه هنرمندان ایران به نمایش درمی‌آید.
«مهر هفتم» دربارۀ حیاتِ یک شوالیه قرون وسطایی است که سفری را از سرزمین طاعون‌زده آغاز کرده‌ است و یک بازی شطرنج میان او و فرشتۀ مرگ -که برای ستاندن جان او آمده- قرار گرفته است. اگر او بازی را ببازد، زندگی را باخته و اگر برنده شود، فرشتۀ مرگ تنها رهسپار می‌شود…
ماکس فون‌سیدو، گونار بیورنستراند، نیلز پایه، بنگت ایکروت و بیبی اندرسون از بازیگران فیلم «مهر هفتم»‏ هستند.
این فیلم ۱۴۰ دقیقه‌ای با زیرنویس فارسی‌ در خانه هنرمندان ایران روی پرده می‌رود.

به گزارش سایت خبری راوی هنر به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در «پرسونا» آلما پرستار جوانی است که در مراقبت از الیزابت ووگلر هنرپیشه‌ای که طی ایفای نقش خود لال شده، وارد رابطه عمیق احساسی با او می‌شود؛ در اثر این احساس، هر دوی آنها وارد چالش‌های پیچیده‌ای در یک جزیره می‌شوند…

شادمهر راستین در این نشست گفت: صحبت کردن درباره این فیلم، برای خودم شگفت‌آور است. «پرسونا» فیلم شگفت‌آوری است از این بابت که چیزی را درباره سینما می‌گوید که ما خیلی درباره آن می‌شنویم، حرف می‌زنیم و به آن فکر می‌کنیم. نمی‌توان انتظار مجموعه همه آن چیزی را که درباره سینما هست، از یک فیلم داشت. نمی‌خواهم بگویم که این فیلم در هر دوره‌ای از زندگی آدم تعبیر جدیدی می‌شود، ولی عملا اگر بخواهید درکی از انسان در جهان مدرن داشته باشید، «پرسونا» یک‌ اتفاق و یک تجربه شخصی برای شماست. متنی که الیزابت بازی می‌کند، الکترا است. مهم‌ترین داستان جهان غرب، یعنی ایلیاد اودیسه، بر اساس جنگی است که پایه آن را آگاممنون می‌گذارد. پدر الکترا می‌گوید که بروید و کسانی که هلن را دزدیده‌اند، بازگردانید و در جنگ تروی پیروز شوید. بعد از بازگشت، زن آگاممنون که مادر الکترا است، به خاطر اینکه پدر خواهر الکترا را قربانی کرده، می‌خواهد از پدر انتقام بگیرد. بنابراین به تشویق الکترا، برادر، پدر را می‌کشد. به این ترتیب محکمه‌ای تشکیل می‌شود با این مضمون که تو در حال از بین بردن خانواده هستی.

او افزود: یک بازیگر توانمند تئاتر وقتی نقش الکترا را بازی می‌کند، در برابر این پرسش متن از خودش قرار می‌گیرد و می‌گوید من هم چنین کردم. زیرا پسر خودم را دوست ندارم و از شوهرم با عشق بچه‌دار نشدم. چون می‌خواستم نشان دهم که در همه عرصه‌ها موفق هستم؛ بازیگرم، زنم و می‌توانم نقش مادر را بازی کنم اما از پسر خودم متنفرم. گویی من در حال قربانی کردن پسرم برای تئاتر هستم؛ آیا ارزشش را دارد؟! او آنجا سکوت کرده است. یعنی تاثیر متن الکترا روی الیزابت به این صورت است. در پایان هم وقتی آلما در حال برگشتن است، ما مجسمه‌ای را دیده و دوباره لحظه‌ای صحنه تئاتر را می‌بینیم، گویی همه آنها در همان یک لحظه برایش رخ داده است.

این منتقد سینما در ادامه بیان کرد: این نسبت خود بازیگر با متن است. یعنی الیزابت به عنوان یک بازیگر چه نسبتی با الکترا دارد؟! او سکوت کرده تا جواب آن را بگیرد. سوالی که در اینجا برای او پیش آمده و آن را رو به دوربین از شما می‌پرسد. او چه پرسونا یا ماسک اغراق شده از هویت خود را به تماشاگر بروز می‌دهد؟ نقشش یا خودش؟! به همین دلیل تاثیر الکترا، خانواده و زنی که با توطئه برای کشتن مادر در حال ساختارشکنی است، در حال تشویق جامعه به سمت پدرسالاری است. یعنی زنی که بازگشت به گذشته دارد. بازیگر باید روی صحنه تئاتر پرسونایی داشته باشد تا بتواند نسخه اغراق شده خودش را با کلام و رفتارش برون‌ریزی کند تا شما آن را ببینید. عملا مجبور است که یک اجرای احساساتی‌تر شده‌ای از درک درونی خود را اجرا کند که با خود چند ویژگی دارد. اول اینکه اگر بخواهد پرسونایی را اجرا کند، سبب رها شدن او می‌شود. یعنی کاری را می‌کند که در زندگی عادی انجام نمی‌دهد. او انتخاب کرده تا نقشی را بازی کند و آن را از زندگی شخصی خودش تفکیک می‌کند. به این ترتیب الیزابت نیز می‌خواهد رها باشد، تفکیک کند و الکترایی که برداشت کرده را به مخاطب بدهد. اما آیا می‌تواند از زندگی و تجربه زیسته خود جدا شود؟! و اگر این کار را بکند، از چه چیزی می‌ترسد.

راستین در ادامه صحبت‌هایش گفت: آن ترسی که آلما در عطف دوم به آن اشاره می‌کند، ناشی از چیست؟ مهم‌ترین آن این بوده که با نقش یکی شود. اگر در تئاتر کلاسیک با نقش یکی شود، اصلا کاری نکرده است. زیرا در حال بازی الکترا است، نه بازیگری که الکترا را اجرا می‌کند. پس در این صورت شما در حال تماشای الکترا هستید نه بازیگر و امکان دارد که خودش و نقشش یک تصور به شما بدهد. برای همین یک لحظه در بیان فردی خود مکث ایجاد می‌کند. من چه کسی هستم؟ الکترا کیست؟ صحنه کجاست؟ و مخاطب از من چه برداشتی دارد؟ آیا این پرسونایی که انتخاب کرده، او را آزادتر کرده است؟ می‌تواند به عنوان الیزابت بگوید که من الکترایی را خلق کرده‌ام؟ اصلا الگوی الیزابت برای اجرای این پرسونا چیست؟ او برای رسیدن به این پرسونا به خودش اجازه آزمون و خطا می‌دهد. او می‌خواهد ببیند که حد این آزادی‌اش چیست؟! این بخشی است که ما در زندگی عادی خیلی تجربه می‌کنیم. در پرسونایی قرار می‌گیریم که با آن پرسونا می‌توانیم آزادتر، تابوشکن‌ باشیم و آزمون و خطا کنیم.

نمایش این فیلم، هشتمین نشست از برنامه نمایش و تحلیل آثار برگزیده داستانی، مستند و فیلم‌تئاترهای «اینگمار برگمان» است که با عنوان «نور زمستانی» دی ۱۴۰۳ در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.