دینا محمدی: حسام آرین، اهنگساز شاعر و خواننده ، در گفت‌وگویی درباره انتخاب عنوان “کبیر” برای پروژه اخیر خود توضیحاتی ارائه داد. او با اشاره به شخصیت‌هایی که در این پروژه به آن‌ها پرداخته شده، گفت: هر کدام از این افراد ویژگی‌های برجسته‌ای داشتند و وقتی کنار هم قرار گرفتند، به یک خصوصیت مشترک رسیدیم: بزرگی.
آرین افزود: عنوان ‘کبیر’ نه‌تنها به معنای عظمت و بزرگی این شخصیت‌هاست، بلکه ایهامی زیبا نیز در خود دارد. در واقع، پشت این واژه، مفهوم ‘ایران کبیر’ نهفته است؛ اشاره‌ای به شکوه تاریخی و فرهنگی سرزمین‌مان.
درباره انتخاب یک شخصیت زن برای ایفای نقش «ایران» در پروژه هنری «کبیر» توضیح داد: «ما نه‌تنها در نقش ایران، بلکه در بخش‌های مختلف ارکستر نیز تلاش کردیم از بانوان استفاده کنیم. نفر اول ارکستر ما، خانم … میرزایی هستند که با توانمندی بالا، رهبری ارکستر را برعهده دارند.
وی با تأکید بر توانایی‌های زنان در عرصه موسیقی افزود: خانم‌ها کاملاً شانه‌به‌شانه آقایان کار می‌کنند و حتی در برخی موارد عملکردی بهتر دارند.
آرین در ادامه به دلیل انتخاب یک بازیگر زن برای نقش ایران اشاره کرد و گفت: در ذهن جمعی، ایران اغلب به‌عنوان یک بانو تصور می‌شود؛ کلیشه‌ای که خوب یا بد جا افتاده است. ما نیز با رویکردی مادرانه، تصمیم گرفتیم این نقش را به یک بازیگر زن بسپاریم تا این حس لطیف و عاطفی بهتر منتقل شود.
روایت، عنصر غالب در ترکیب موسیقی، شعر و نمایش
وی در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی ترکیب موسیقی، شعر و نمایش در “کبیر”، گفت: ما خیلی روی نمایش تمرکز نکردیم، چون در آن صورت پروژه به سمت کنسرت-نمایش می‌رفت و ابعادش بزرگ‌تر می‌شد. در شرایط فعلی که پروژه‌های تجاری عظیمی در حال اجرا هستند، رقابت در جزئیات نمایش برای ما دشوار بود.
او افزود: بنابراین تمرکزمان را بر روایت گذاشتیم؛ بازیگر در اثر حضور دارد و نقش ایفا می‌کند، اما روایت بر نمایش غلبه دارد. این انتخاب به ما اجازه داد تا کیفیت کار را حفظ کنیم و در سطحی قابل رقابت ظاهر شویم.
حسام آرین، خواننده و آهنگساز شناخته‌شده، در نشست خبری پروژه “کبیر” درباره ساختار اجرایی این اثر توضیح داد: ما عناصر نمایشی محدودی داریم. حتی اگر کسی در حال اجرای نمایش باشد، خواننده است. چهار خواننده همزمان با بازیگر اصلی اجرا می‌کنند و این اتفاق بسیار مهمی است؛ چون تلاش کردیم موسیقی را محور نگه داریم.
وی با انتقاد از روند رایج در برخی اجراهای نمایشی افزود: در بسیاری از آثار نمایشی، بازیگران نقش اصلی را دارند اما معمولاً از موسیقی سررشته‌ای ندارند و آواز با کیفیتی ارائه نمی‌شود. ما به سمت و سیاقی رفتیم که موسیقی در مرکز باشد و روایت از دل صدا شکل بگیرد.
وی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اجرای این کنسرت در شهرهای دیگر یا خارج از کشور، گفت: اگر بتوانیم، چرا که نه؟ ولی واقعاً کار سختی است. هزینه‌های اجرا بسیار بالاست و در حال حاضر از عهده‌اش برنمی‌آییم. با این حال، احساس می‌کنم در نهایت این اتفاق خواهد افتاد.
او با اشاره به تجربه کنسرت “وداع” افزود: ما کنسرت وداع را با یک یا دو شب شروع کردیم، اما تا شش شب ادامه پیدا کرد. حتی قصد داشتیم در اصفهان اجرا کنیم که به دلیل حضور نوازنده زن لغو شد. برای شهرهای دیگر نیز برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده بود.
در پایان نشست، آرین درباره فضای گفت‌وگو و چالش‌های موجود گفت: نشست خوبی بود. چالش هم طبیعی است. اگر بخواهیم مسیر صاف و بی‌حرفی را برویم، فکر نمی‌کنم درست باشد. این سنگلاخ‌ها و اتفاقاتی که سر راه پیش می‌آید، بخشی از مسیر ماست و باید برایشان آماده باشیم.
کنسرت روایی «کبیر» با آهنگسازی، ترانه‌سرایی و خوانندگی حسام آرین، تهیه‌کنندگی امیرحسین شفیعی و بازی زهرا سزاوار در نقش ایران و رهبری احمد مقدسی‌زاده، روز پنج‌شنبه ۸ آبان در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار می‌شود. این برنامه برای پنج تا شش شب متوالی برنامه‌ریزی شده است.
